Skip to main content

Dhibaatoyinka haysta Kaluumaysatada yaryar ee Somaaliyed

Dhibaatoyinka haysta Kaluumaysatada yaryar ee Somaaliyed.

 Burburkii dowladii dhexe kadib waxa wadanka ka dhacay dhibaatooyin aad u badan, waxaa burburay inta badan kaabayaashi dhaqaalaha. Waxa dhibaatooyin wa waawayn ay soo wajahday dadka kaluumaysatada ah. Si guud, Dadka Soomaaliyeed tariikh ahaan ma ahan dad aad ucuna kaluunka sida darteed dadka kaluumaysta wa ay koobnaayen maadaama dadka cunaba aysan badnayn. Burbuurki marka uu dhacay waxaa kadhashay dhibaatooyin badan oo soowajahay kaluumaysatada yaryar kuwaso saamaynayay nolol ahan iyo dhaqaala ahaanba kaluumaysatada waxana kamid ah dhibaatooyinkas; 


Dhibaatada maraakiibta shisheeye ee samaysa kaluumaysiga sharci darada ah gudaha baddeena, Maadama baddena ay aad ugabuuxan noocyo badan oo kaluun ah ayna arkeen markiibta shisheeye in ay baylah tahay ( aysan jirin cid ilaalinayso) waxa ay bilaabeen in ay kakaluumaystaan ayagoo xata xeebta aad ugusoodhawaanayo waxayna kusameeyan kaluumaysatada Soomaaliyeed in ay iskuduuduuban shabaagahood taasina ay sababto in qofki Soomliga aha uu waayo kaluun iyo shabagaba, sidookale maraakiibtan waxa ay kushuban badda qashinka kaso ku sababayo dhibaatooyin badan badda iyo dadkaba, maraakibtan waxa ay dhibaato u gaystan deegaanka badda (Marine Environment) ayagoo adeegsanayo shabaag(Nets) kasoo burburinayo ecosystem ka taasina waxay kenaysa in kalumaysatada waayan kaluun sidookale waxa dhibkaasi gaara noolaha bada (Marine Life) maaadama deegaanki badda dhi gaaray tani waxa ay sababtay in kaluumaysata badan kaniyajaban ama gebi ahaanba joojiyan kaluumaysiga


in ay kudhibaatooban kaluumaysatada qaasatan kuwa quusa(divers), waxyaabo aysan aqoon kuwaaso kusababaya qofka in uu suuxo, paralays, ama dhimasho ayay kalakulmn badda waxyabahaso an lagaranayn waxa ay yihin. Dhawaan waxa warbaahinta kasoomuuqday kaluumaysata soomaliyeed oo kudhibaatoobay waxyabo aysan garanayn kuwaa oo ku sababy qaarkood dhimasho iyo naafanimo.


Kaluumaysatada Soomaliyed waxa ay wajahaan dhibaatooyin dhankqa qalabka isgaarsiinta waxa ayna sababta in lawaayo marwaliba kaluunmaysata badda u jilaabtegay si ay kaluun usoodabtan kadib marki ay jahadu kalunto oo ay garanwayan halka uu berigu kajiro.


Kaluumaysatada somaaliyed kamahelaan dowlda kaalmo wayn taaso sara uqaada wax soosaarkooda waana kuwa inta badan maareeya naftooda.


Hassan Abdullahi Mao

Comments

  1. Dear Mr Mao,


    I'm very appreciating with your helpful contributions and reports towards fisheries sector.

    I hope you will continue such this important role.

    Nor Daud

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

Cawaaqibka kadhalankaro Kaluumaysiga Sharcidarada ah, Xalku maxu yahay?

  Illegal Unreported, Unregulated Fishing in Somalia – IUU fishing (Kaluumaysiga Sharcidarada ah - Somalia) Badda Somalia waxa si wayn uga socday sanadihi lasoodhaafay ila hada   kaluumaysi sharci daro ah kasoo ay sameeyaan maraakiib waa wayn oo lagaleeyahay wadamo kaladuwan kuwaso isticmaalo shabaqyo qaadayo waxwaliba sidokalana waxyeelaynaya deegaanka badda ( Marine Eviroment).   2005, FAO   waxa ay report garaysay in kudhawaad 700 oo markiib shisheeye ay kalluumaysi sharci daro ah kasamaynayen xeebaha Somalia . Sarah M. Glaser et al, (2019) article ay qoren waxa ay kusheegen in 2014 ay maraakiibta shisheeye ka kaqaaten biyaha Somalia kaluun gaarayo 92,500 mt. Wasaarada kaluumaysiga iyo dhaqaalaha buluuga ah waxa ay shegtay in ay marwaliba arkan maraakiibta sida sharcidarada ah ugu jiro biyaha Somalia lakin aysan waxba kaqabankarin. maadama an xog dhamaystiran oo cadaynaysa xadiga kaluunka ay Maraakibta shisheeyuhu kaqaatan biyaha soomaliya aan lahayn hadana waxa cad in maraakib ti

The difficulties that Somali fishermen face.

After the collapse of the central government, the country was in a state of crisis, and most of its infrastructure was destroyed. Fishermen were facing serious challenges. In general, the Somali population has historically not been a big fan of eating fish so the number of fishermen was small as the number of people who consumed it were small. The devastation has resulted in many problems for small fishermen that have affected both the economy and livelihoods of fishermen and some of these are; The problem of foreign vessels engaging in illegal fishing in our seas, as our seas are overflowing with many species of fish and seeing foreign vessels as vulnerable (no one to protect them) they began to fish even closer to the coasts and these vessels always roll the nets that the small fishers lay in the sea to trap the fish and catch, then the fishermen miss the nets as well as the fish. These vessels dump wastes into the sea, causing a lot of problems to the Marine Environment and Marine L

We gave the license for Vessels, what advantage do we have!

The government of Somalia gave fishing license to the number of chinese vessels fishing in Somali territorial sea, the biggest question that every person is asking is, what do we exchange to our fish and what prevents  these ships to transgress the rules and regulations as well as the agreement, another surprising things in this issue is, standardly, when you are giving license to a fishing vessel you should do the following by keeping your interests; the gears, species and fishing area must already be clear and there should be inspector on board who gives daily report to the responsible institution even if we agree those who would monitor as Somalis?. Sometimes the vessels should Moure to the ports for taking basic things like fuel and so on from the country that gave the license, they may argue the vessels are fearing pirates and we do not have big ports, is it acceptable justification?. The fishing vessels must sometimes be puzzled to hire employees from the country giving the licen